Çin, ABD ile Londra’da yürütülen ekonomi ve ticaret görüşmelerinde varılan mutabakatın uygulanmasına ilişkin bir anlaşmaya ulaşıldığını duyurdu. Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 9-10 Haziran tarihlerinde İngiltere'nin başkenti Londra’da gerçekleştirilen müzakerelerin ardından iki ülke heyetlerinin, mutabakatın uygulama detaylarını belirlediği bildirildi.

Anlaşma kapsamında Çin’in, kontrol altındaki ürünlerin ihracat başvurularını gözden geçirerek onaylama taahhüdünde bulunduğu, ABD’nin ise buna karşılık Çin’e yönelik bazı kısıtlamaları kaldırmayı kabul ettiği belirtildi.

Açıklamada ayrıca, taraflara 5 Haziran’da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve ABD Başkanı Donald Trump arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde varılan mutabakatın gereklerine uyma çağrısı yapıldı. Çin, ekonomik ve ticari istişare mekanizmasının, karşılıklı yanlış anlamaları gidermek ve sağlıklı, istikrarlı ve sürdürülebilir ikili ilişkileri teşvik etmek amacıyla kullanılacağını vurguladı.

Tarife Restleşmesi ve Gerilim Süreci

Ticaret gerilimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan'da aralarında Çin’in de bulunduğu bazı ticaret ortaklarına yönelik ek gümrük tarifeleri açıklamasıyla başladı. Çin’in karşılık vermesiyle tırmanan kriz, ABD’nin Çin mallarına uyguladığı tarifeyi yüzde 145’e, Çin’in ise ABD mallarına uyguladığı tarifeyi yüzde 125’e kadar yükseltmesine neden oldu.

Bu süreçte Çin, ABD’nin tarife artışlarına misilleme olarak, küresel arzın büyük bölümünü elinde bulundurduğu nadir toprak elementlerinin ihracatına yeni kontrol ve kısıtlamalar getirdi.

Tırmanan ticaret savaşı sonrası iki ülke yetkilileri, 10-11 Mayıs tarihlerinde İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya geldi. Görüşmelerde, karşılıklı gümrük tarifelerinin 90 gün süreyle düşürülmesi kararlaştırıldı. Bu çerçevede, 14 Mayıs itibarıyla ABD’nin Çin mallarına uyguladığı tarife oranı yüzde 145’ten yüzde 30’a, Çin’in ABD mallarına uyguladığı tarife oranı ise yüzde 125’ten yüzde 10’a indirildi.

Yeni Gerilimler ve Londra Görüşmeleri

30 Mayıs’ta bir açıklama yapan Trump, Çin’i Cenevre’de varılan anlaşmanın büyük bölümünü ihlal etmekle suçladı. Çin Devlet Başkanı Şi ile bu konuyu ele alacağını belirten Trump, sorunların çözümünden umutlu olduğunu ifade etti.

Washington yönetimi, Pekin’in nadir metallerin ihracatındaki kısıtlamaları kaldırmadığını öne sürerek karşı hamlelerde bulundu. Buna göre, yapay zeka çiplerinin ihracatına kontrol getirilirken, bu çiplerin tasarımında kullanılan yazılımların Çin’e satışı durduruldu. Ayrıca Çin Komünist Partisi (ÇKP) ile bağlantılı ya da stratejik araştırma alanlarında çalışan Çinli üniversite öğrencilerinin vizelerinin iptal edileceği duyuruldu.

ABD ve Çin liderlerinin 5 Haziran’daki telefon görüşmesinde, iki ülke heyetlerinin mutabakatın uygulanması yönünde çalışmaları sürdürmesi kararlaştırıldı. Bu görüşmenin ardından 9-10 Haziran’da Londra’da yeniden bir araya gelen iki ülke heyetleri, mutabakatın uygulanmasına yönelik çerçeve konusunda anlaşmaya vardıklarını açıkladı.

Görüşmelerin ardından ABD Başkanı Trump, ABD’nin Çin ürünlerine yüzde 55, Çin’in ise ABD ürünlerine yüzde 10 oranında tarife uygulayacağını ifade etti. Ancak bu oranlar Çin tarafından henüz resmi olarak doğrulanmadı.