قەڵەوی نەخۆشییە؟ هۆکارەکانی چین؟

کەسێکی قەڵەو خەریکی خواردنی فاستفوودە و دوو بوتڵ کۆلای ئامادەکردووە بۆ پاش نان. فۆتۆ: AP

د. سۆران زەنگەنە

پزیشکی پسپۆڕی هەناو (نەخۆشییەکانی شەکرە و کوێرەڕژێنەکان و دڵ و سنگ )

هەر وەکو چۆن بەرزبوونەوەی فشاری خوێن و شەکرە نەخۆشیی درێژخایەنن، بە هەمان شێوە قەڵەوی نەخۆشییەکی درێژخایەنە و پێویستی بە چارەسەرکردنی درێژخایەن هەیە.

نەخۆشیی قەڵەوی دەبێتەهۆی چەندین نەخۆشی دیکە، وەکو نەخۆشییەکانی شەکرە، بەرزەفشاری خوێن، بەرزبوونەوەی چەوریی خوێن، جەڵتەی دڵ، سەوەفان، نەزۆکی، چەندین جۆری شێرپەنجە و چەندین نەخۆشیی دیکەش.

هۆکارەکانی نەخۆشیی قەڵەوی زۆرن، هەروەها هۆکارەکان تێکهەڵچوو و ئاڵۆزن، بەشێک بە هۆکارەکانی قەڵەوی ئەمانەی خوارەوەن:

- هۆکارە بۆماوەییەکان

- هۆکاری فیسیۆلۆجییەکان، وەکو نارێکی لە رێژە و کارکردنی ئەو هۆرمۆنانەی بەرپرسن لە تێربوون و برسێتی

-هۆکاری رەفتاری، بۆ نموونە خواردنی ناتەندروست و جووڵەنەکردن، کەمخەوتن و چەندین ڕەفتاری ناتەندروستی دیکە

-هۆکاری ژینگەیی و کۆمەڵگە، بۆ نموونە کلتووری زۆرخواردن و گوێ نەدان بە خۆراکی تەندروست و وەرزش. لێرەدا ئەگەر هات و کەسەکە بیەوێت تەندروست بژێت پێی دەڵێن: "بخۆ بخۆ دنیا مردنە"، چەندین نموونەی دیکەش کە کەسەکان سارددەکەنەوە لە شێوازی ژیانی تەندروست.

هۆکارێکی دیکە بریتییە لە هەندێک جۆری دەرمان و هەندێک جۆری نەخۆشی کە دەبنە هۆکاری قەڵەوی، بۆ نموونە هەندێک لە دەرمانەکانی بەرزەفشاری خوێن و نەخۆشیی خەمۆکی.

چۆن چارەسەر دەکرێت؟

رێگەی یەکەم:

رێکخستنی خۆراک و وەرزشکردن. ئەگەر ئەمە سوودی نەبوو، دەچینەسەر رێگەی دووەم.

رێگەی دووەم:

رێکخستنی خۆراک و وەرزش کردن، هەروەها بەکارهێنانی دەرمانی نەخۆشی قەڵەوی لە ژێر چاودێریی و رێنمایی پزیشکی پسپۆڕی هەناو یان پسپۆڕی وردی شەکرە و رژێنەکان یان پزیشکی پسپۆڕی خۆراک.

رێگەی سێیەم:

رێکخستنی خۆراک و وەرزشکردن، لەگەڵ نەشتەرگەریەکانی قەڵەوی لەو کەسانەدا کە رێگەی یەکەم و دووەم بەتەنیا گرفتەکەیان کۆنترۆڵ نەکردووە.